Ik zag gister op televisie een programma "Brommer op zee "van de VPRO.
Meestal kijk ik op dit tijdstip op zondag niet echt TV en zat ook deze keer aan mijn bureau om foto's te bewerken.
Zijdelings hoorde ik een stukje "Bericht uit de tuin" van Marieken Heitman met een belangrijke stelling:
"Alles in de tuin heeft een eigen tijd en ritme. Planten hebben ook een leeftijd en zijn soms moe en klaar. "
https://www.vpro.nl/programmas/brommer-op-zee/actueel/reportages/bericht-uit-de-tuin-met-Mariken-Heitman.html
En daar heeft ze gelijk in. Je kan een plant helpen bij het ontkiemen en tijdens zijn groei meststoffen geven om zijn groei en gezondheid te bevorderen, maar op een gegeven moment merk je dat de plant aan zijn einde van zijn ( geprogrammeerde ) leven zit.
Eigenlijk zit in elk leven een geprogrammeerd gedeelte over hoe oud het kan worden, dat geld voor eigenlijk wel al het leven.
Een tomatenplant kun je nog zo goed verzorgen, maar op een gegeven moment als het zijn tomaten gegeven heeft ( eigenlijk zaden voor een volgend leven ) dan zie je al aan de plant dat het mooie er af is.
De plant verzwakt ook aan het einde van zijn leven, krijgt sneller dode bladeren en beesten die van de tomatenplant leven komen ook sneller naar de plant toe om hem "levend " op de eten.
Je ziet zelf soms al schimmels ontstaan... die voorwerk doen ( de plant verteren ) voor als de plant ter aarde "stort ".
Als er steeds meer aanvallers ( rupsen, vliegjes en luizen ) op je plant ziet, dan geeft dat aan dat zijn afweer zwakker wordt. Als de plant al op leeftijd is, is dat een teken dat de plant op zijn einde loopt. Waarschijnlijk kan hij omdat hij minder goed voedingstoffen opneemt niet meer zo goed zijn natuurlijke afweer in stand houden.
Je kan hem nog zoveel mest en zorg geven, maar dat zal het geprogrammeerde stervensproces niet meer stoppen. Eigenlijk toch wel weer prachtig van de natuur, en het feit dat aan alles een houdbaarheidsdatum zit zal dus echt wel een nut hebben.
In een gematigd leefgebied ( klimaat ) zoals Nederland heeft kan ik mij het nut goed voorstellen, omdat ons land seizoenen heeft, waarbij temperaturen voor komen waarbij de plant niet kan "leven ".
En niet alles gaat door in een jaar, de grotere planten zoals bomen ondergaan een transformatie om de winter te kunnen overleven om het volgende voorjaar weer "tot leven " te komen en te bloeien om zich te vermeerderen.
Eigenlijk is alles bijzonder uitgekiend door de natuur en heeft het in vele miljoenen jaren tijd gehad om processen te ontwikkelen.
Maar ook rond de evenaar, waar geen seizoenen zoals de winter en herfst voorkomen hebben planten niet het eeuwige leven. Wel zie je dat de meeste planten wat ouder worden, maar ook hier is het voor de plant op een gegeven moment over.
Net zoals dat alles met elkaar verbonden lijkt en er altijd de neiging is tot balansvorming.
Alleen de mens brengt al heel wat haren schade toe aan het balans van de natuur dat zich in vele miljoenen jaren gevormd heeft. Juist de laatste jaren zien we nu zelf de vernietigende kracht die de mens heeft op de natuur en het verstoren van het balans mechanisme die al miljoenen jaren aanwezig waren voordat de mens kwam op aarde.
Bij het zoeken op internet kom je de mooiste "spreuken en of wijsheden " tegen, zoals deze:
"Het leven is is een risicovolle onderneming met de dood als feitelijk einde ".
Wat is eigenlijk het nut van de eindigheid van het leven.
Ik kan mij indenken dat als het leven niet eindig zou zijn er ook geen evolutie zou zijn.
Als alles zou blijven leven en geboren blijft worden, dan zou de aarde al snel overbevolkt raken met alles wat leeft. Dat zou een ongelofelijke chaos creëren en oneindig leven zou niets bijdragen aan vernieuwing en verbetering van het leven.
Dat is oa het nut van de dood. Maar ook de aarde ondergaat een evolutie, kijk maar naar de ijstijden en de warmere perioden in de geschiedenis van de aarde. Veranderingen op de planeet ( tektonische activiteit, waardoor delen van land verplaatst worden over de aardbol en een ander klimaat krijgen ).
Dus het leven moet zich kunnen aanpassen aan veranderende omstandigheden.
En dat gebeurt onder invloed van de dood. Een boom die eerst nog in een gematigd klimaat leeft kan door verplaatsing van de aarde platen ineen in een andere omgeving komen waardoor het niet kan overleven in dit gebied.
Je kan dood zien als een instrument om het leven vernieuwde eigenschappen te kunnen geven, door middel van een factor die adaptatie heet. Zoals nu, anno 2022, zie je de klimaatveranderingen door de mens al veranderingen plaats vinden. We zien een migratie van dieren en planten om ons heen die willen ontsnappen aan de schadelijke invloeden van klimaatverandering.
Alleen dieren en planten die "snel " genoeg zijn kunnen migreren naar gebieden met betere omstandigheden maken een kans, de rest die niet kan volgen gaat dood.
Om veranderende eigenschappen te kunnen ontwikkelen heb je beide nodig, het leven in ongunstige gebieden heeft als nu dat het een sein functie heeft en aan de plant "doorgeeft " dat de plant veranderen moet. De dood heb je nodig, omdat anders er geen verandering plaatsvind en men alleen planten zou zien die slecht groeien en of bloeien.
De dood heeft ook een nut om "nieuw leven " te ontwikkelen die in het gat van verdwijnende soorten plaats nemen. Het is een continu proces van de natuur.
Zonder de dood zou het leven niet bestaan.
Verandering van het leven is vaak een langdurig traject, maar is een traject die niet overgeslagen kan worden.
Als er geen dood zou bestaan en het leven zich alsmaar zou vermenigvuldigen dan zouden de bouwstoffen die we nodig hebben om leven te creëren snel op raken.
Elk levend wezen, zowel planten en dieren, hebben bouwstoffen nodig om zich te kunnen ontwikkelen van embryonale vorm naar volwassen leven. Elk leven heeft zo zijn eigen bouwstoffen nodig en de aarde ( grond ) is vaak het "medium " ( net als de zee ) waarin de noodzakelijke stoffen te vinden zijn.
In "hoger " leven is ander leven opeten verworden als voedselbron. Maar dat is een gevaarlijke methode, omdat het "eten " van leven niet onuitputtelijk is. Bepaald leven kan verstoord raken door processen als klimaatverandering, waardoor je bron van "levend " voedsel heel snel kan verminderen.
Grond en oceanen zijn vele malen groter en minder vatbaar voor uitputting ( alleen de mens kan uitputting veroorzaken in grond en zee.
Sterker nog.... leven bestaat niet zonder de dood. Of anders gezegd, dood doet leven !
Het is bijna niet te beseffen dat sinds het leven is ontstaan, is ook de dood geboren.
Een ander belangrijk iets is, dat vele cellen in ons lijf ook geprogrammeerd zijn om dood te gaan. Waarom ? Omdat als cellen het eeuwige leven zouden hebben en zich zouden blijven delen, er steeds meer kans is dat er een foutje ontstaat bij de deling en er celwoekering plaats kan vinden. Celwoekering ( of eigenlijk ongebreidelde celdeling ) vergroot de kans dat het zich vormt tot een kankergezwel. Vandaar dat vele cellen maar een beperkt leven hebben, een ingebouwd veiligheidsmechanisme. Ook hier speelt de dood dus een belangrijke rol, deze keer als bescherming.
Natuur ( ik zou niet weten wat het anders is, ik geloof niet in goden , maar wel in toeval ) zit zo ingewikkeld in elkaar en is zo volhardend, dat als je bepaalde dingen beter gaat bestuderen, dan kom de kracht van de natuur tegen ! Zo bestaat er ook een tussenvorm van de dood. Het lijkt dood, maar het leeft nog steeds. In dat kan in hele kleine diertjes zitten, zoals het beerdiertje.
Grootte 300-500 µm ( dat is 0,03 mm. Leeft in vochtige, mosrijke omgeving en zoet water. Eet algen en mos. Vijanden spinnen, mijten, etc.
https://www.micropia.nl/nl/ontdek/microbiologie/beerdiertje/
Hier kun je dus de kracht van het leven zien, de kracht van de natuur in het ontwerpen val leven.
Ook levens die in bijna alle omstandigheden kan "overleven ".
Ondanks zijn micro-formaat is het beerdiertje een echt diertje. Het heeft 8 pootjes, ogen, zenuwen, spieren en een bek met een snuitje. Hij kan bijna 30 jaar lang extreme omstandigheden overleven.
Overal (over)leven
Het beerdiertje leeft overal om ons heen. Bijvoorbeeld tussen het mos, op stenen of dakpannen die met een beetje mos bedekt zijn. Maar beerdiertjes zijn ook aangetroffen op hoge bergen en in de diepte van de oceaan.
Handig tonnetje
Om te overleven, brengt het beerdiertje zichzelf in een soort slaapstand. Hij verschrompelt tot een klein tonnetje dat nog maar 3% water bevat. Vanuit die toestand kan hij zelfs na 30 jaar weer ontwaken, terwijl hij normaal maar enkele maanden oud wordt. Zodra de omgeving dat toelaat, komt hij weer ‘tot leven’. Een paar waterdruppels zijn genoeg.
Ruimte-experiment
In 2007 werd een aantal beerdiertjes met een raket de ruimte in geschoten. Na 10 dagen onbeschermd in de ruimte te hebben verkeerd, keerden sommige diertjes levend terug op aarde. Ze hadden extreme kou, vacuüm en hoge kosmische en uv-stralingen overleefd.
Ook het feit ( wat ik al eerder schreef ) dat leven voorkomt op plekken waar je leven niet zou verwachten, zie je hoe sterk leven kan zijn. Zoals in de VS, Yellowstone Park, waar je geisers hebt en bronnen die 80 C warm zijn en zo zuur als de pest zijn ( zuurder dan een auto-accu ) waarbij je al snel zou denken dat leven hier niet mogelijk is. Maar dat blijkt toch heel anders te zijn. Er leven cyanobacteriën in deze chemische hete bronnen.
Ongelofelijk hoe de drang naar leven zo strek lijkt te zijn. Want er zijn vele biotopen waar je door extremen niet zou verwachten dat leven daar zou voorkomen.
Maar evolutie en de miljoenen jaren tijd die het heeft, maakt leven mogelijk op onmogelijke plaatsen. Tijd en stabiliteit hierin zijn belangrijke factoren.
Bij leven en overleven, hoort ook diversiteit bij.
Leven en evolutie zijn gecompliceerd processen. Waarom leven ontstaat is voor mij een moeilijke vraag die ik niet kan beantwoorden. Want het tegenovergestelde proces is juist zo anders.
Niks ingewikkelds aan.... leven gaat dood. Leven gaat over in dood door vele oorzaken zoals ouderdom, ziekte, schade ( oorlogen ), klimaatveranderingen, voedseltekorten, leven in gebieden waar het moeilijk is te overleven ( De Hoorn van afrika ) . Maar ook omdat puur door te leven, je slijt in verloop van tijd. Niets heeft het eeuwige leven. Veel minder processen komen hierbij kijken.
Terwijl leven vele processen heeft, zoals survival of the fittest ), evolutie, adaptatie etc.
Heden ten dage is het voor vele dieren "overleven " omdat de mens er een grote puinhoop van maakt. Omdat de mens één van de weinige levens is die zijn "eigen nest vervuild ".
Dit zie je geen ander levend wezen doen, dan alleen de intelligente mens. ( zo benoemen we graag onze soort ).
Gister werd ik "wakker " door Marieken Heitman haar uitspraken. Dat veel leven geprogrammeerd is voor een bepaalde levensduur.
Natuur maakt zulke mooie en ingewikkelde levensvormen.
Zoals een cicade die pas na 17 jaar als larve onder de grond te hebben geleefd ineens massaal uit de grond komen als gevleugelde insecten.
De verschillende tactieken die de natuur bezigt om dieren en planten te laten overleven en vermenigvuldigen.
Waarom kruipen de cicaden allemaal tegelijk uit dr grond ? Puur omdat prooi dieren in de war raken van deze massaliteit. En als ze één voor één en met verschillende tijdsintervallen uit de grond zouden komen, er meer levens ten koste gaan aan prooidieren dan dat ze massaal uit de grond kruipen. Het geeft gewoon meer overlevingskans.
Tactiek van de massa zie je ook bij planten zoals dichtbij huis de paardenbloem.
De pluizenbollen met honderden zaden die ontstaan na de bloei zorgt ervoor dat er ineens vele zaadjes op hun parapluutje door de wind verder weg geblazen worden.
Of zoals bij varen, die sporen ontwikkelen onder aan hun bladeren en die ook massaal verspreid worden door de wind en de regen. De kans dat er meerdere overleven is gewoon groter dan dat de plant af en toe een spore los zou laten.
En als er dieren zijn die deze zaadjes eten, er in de massaliteit er altijd wel een paar over het hoofd gezien worden door dieren die ze eten.
Andersom zie je dus ook ( want natuur laat zich niet door één strategie vangen).
Een albatros legt maar 1 ei per jaar. En met goed geluk overleeft per stel albatrossen maar één jong, De broedzorg die de albatros heeft is ook erg belangrijk. Zo laat het stel nooit een jong alleen, één ouder doet de zorg voor het ei / jong ( bescherming en voeden ) terwijl de andere op zee eten zoekt. Als de ene terugkomt is de ander aan de beurt om op zee voedsel te gaan zoeken.
Het opvoeden en beschermen bij dieren die maar weinig jongen ( of t maar één nakomeling krijgen) is weer een heel andere tactiek dan bijv de kikker in de vijver die massaal eitjes legt in de vorm van kikkerdril en daarna geen zorg meer heeft over de eieren en jongen die daarna uitkomen.
Het lijkt verspilling, maar het is puur tactiek op basis van jarenlange "ervaringen " van de natuur.
Nog even terug naar de dood..... volgens mij is de mens het enige wezen op aarde dat zichzelf dood ( suïcide ).
Dat is toch wel heel apart. Ik heb echt niets kunnen vinden op het internet wat ook maar ergens in die richting gaat dat dieren suïcide plegen. Dat verhaal van de lemmingen is een onzin verhaal dat ze zich van een rots storten.
